Proje ve Teknoloji Transfer Ofisi ile İslami İlimler Fakültesi tarafından ortaklaşa düzenlenen ve İslami İlimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Halit Çalış tarafından verilen konferansa KMÜ Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Münir Oktay, Genel Sekreter Ahmet Tüfekci, akademik ve idari personel ile öğrenciler katıldı.
Mühendislik Fakültesi Salonunda gerçekleştirilen konferansta Prof. Dr. Halit Çalış, Kur’an ve bilimin tanımı, Kur’an’da bilimle ilgili genel ve özel vurgular, Kur’an’ın mahiyeti ve amacı, Kur’an ve modern bilim ilişkisi, Kur’an ve bilim çatışması gibi konuları ele aldı.
Tanımlarda Kur’an ve Bilim
Kur’an ve bilim ilişkisini ortaya koymak için önce kavramların tanımını bilmek gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Halit Çalış, Kur’an’ın tanımını kendi içerisinde aramak gerektiğini belirterek “Kur’an-ı Kerim, Allah tarafından Cebrail vasıtasıyla mahiyetini bilmediğimiz bir şekilde son peygamber Hz. Muhammed’e indirilen, mushaflarda yazılan, tevatürle nakledilen, okunmasıyla ibadet edilen, Fatiha suresiyle başlayıp Nas suresi ile biten ve başkalarının benzerlerini getirmekten aciz kaldığı, Arapça mucize bir kitaptır.” şeklinde konuştu.
“Türk Dil Kurumunun sözlüğüne göre bilimin tanımı ise evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar koymaya çalışan düzenli bilgidir.” diyen Prof. Dr. Halit Çalış, farklı kaynaklardan bilimin tanımına da değinerek “Bilim aklın verilerine ve tecrübeye bağlı olarak sistemli ve tutarlı bir olguyu açıklamaya dönük bilgiler bütünüdür.” dedi.
“Kur’an, Allah kelamıdır”
Kur’an ve bilim konusunda en çok dikkat edilmesi gereken hususun Kur’an’ın mahiyeti ve amacı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Halit Çalış, “Kur’an-ı Kerim kendisinden söz ederken ‘Kur’an Allah kelamıdır’ der. Kelam, anlamlı sözün muhataba yönelmesi demektir. O halde Kur’an, Allah’ın insanoğluna yönelttiği, mutlak hakikati apaçık beyan eden hidayet kitabıdır.” şeklinde konuştu.
“Kur’an, hidayet rehberidir”
Prof. Dr. Çalış, Kur’an-ı Kerim’in mahiyeti ve amacına dair diğer önemli noktanın ise Kur’an’ın kendini hidayet rehberi olarak tanımlamasında görüldüğünü ifade etti. Prof. Dr. Çalış, “Kur’an, insana hakkı batıldan ayıran, onu doğru istikamete sevk eden ve ebedi mutluluğu sağlamasını elde edeceği yolu gösterir.” diyerek konuyla ilgili ayetlerden örnekler verdi.
Prof. Dr. Çalış, Kur’an’ın tevhit merkezli ve Allah’ı merkeze alan bir varlık, bilgi ve değer anlayışını içerdiğini söyleyerek “Kur’an’ın mahiyeti, varlık ve değer konusundaki ontoloji temelinde ele alınmalıdır. Buna göre varlık da değer de ancak Allah’la bağlantılı biçimde doğru anlaşılabilir.” şeklinde konuştu.
“Kur’an’ın ana hedefi zihin inşa etmektir”
Kur’an’ın sürekli insanoğlunun zihniyetini inşa etmeye çalıştığını belirten Prof. Dr. Çalış, “Kur’an, insanın aklını, mantığını neye göre kullanacağını gösterir. Kur’an’ın ana hedefi evrene hükümran olacak, evrenin imkânlarını geliştirecek, bilim ve teknoloji üretecek olan insanın zihniyetini inşa etmektir.” diye konuştu.
Prof. Dr. Çalış, Kur’an’da ilim kelimesinin genellikle Allah’ın varlığını, Allah’a karşı insanoğlunun sorumluluğunu ve bu sorumluluklara karşı hayatı nasıl düzenlemesi gerektiğini ifade etmekle birlikte ilim kelimesinin bilim ve bilim üretmek anlamında da kullanıldığını belirtti.
“Kur’an, İlmi Teşvik Eder”
Kur’an’ın bilimle ilişkisine de değinen Prof. Dr. Çalış, “Kur’an’da bilimle ilgi kurulabilecek genel ve özel vurgular vardır. Genel vurgular bilimle irtibatlıdır. Genel vurguların başında akıl gelir. Kur’an insana etrafına bakmasını ve bunları incelemesini, evrendeki ahenge ve düzene bakmasını, evreni inceleyerek akletmesini tavsiye ediyor. Kur’an’ın değerler sisteminde bilenle bilmeyen asla bir tutulamaz.” dedi.
Prof. Dr. Çalış, Kur’an’ın, Hz. Musa’nın asasıyla büyücüleri yenmesi, denizin ikiye yarılması, tatlı ve tuzlu iki deniz gibi olağanüstü durumlardan da söz ettiğini belirterek “Bu türden olağanüstülüklerden, olağan hayatla ilgili genel kurallar çıkarılamaz.” açıklamasında bulundu.
Kur’an ve modern bilim arasındaki ilişkiye dair üç temel yaklaşımdan bahseden Prof. Dr. Çalış şöyle konuştu: “Bu yaklaşımlardan ilkine göre, Kur’an’ın modern bilimlerle hiçbir ilgisi yoktur, kurulamaz da. İkinci görüşe göre, Kur’an modern bilimlere kaynaklık etmiştir. Üçüncü yaklaşım ise şöyledir: Kur’an, tevhid eksenli, emanet şuuruna sahip, ahlaki değerleri bütün halinde içselleştirmiş bir zihniyet inşasını amaçlar; Kur’an’ın bazı verileri ve işaretlerinden de yararlanarak bilimi bu zihniyet üretir.”
Kur’an ve bilim çatışmasından ise söz edilemeyeceğinin altını çizen Prof. Dr. Çalış “Çatışma var deniyorsa ya Kur’an gereği gibi anlaşılamamıştır ya da bilimin ortaya koyduğu şey henüz kesinleşmiş hakikat değildir, henüz bir teoridir. Yahut da ideolojik bir yaklaşım söz konusudur.” şeklinde konuştu.
Konferans, katılımcıların sorularının cevaplanması ile sona erdi.
